Εκπλήσσει λίγο η φωτό αλλά ως μεγάθυμος Κεφαλλήνας την προτίμησα  πρωτοχρονιάτικα από τη Σκύλα ή τη Χάρυβδη.
Άλλωστε έτσι όμορφη ήταν η Ιθάκη την εποχή του Δυσσέα, αλλιώς σιγά μη ξαναγύριζε ποτέ πίσω. Χα χα.

Πάμε λοιπόν:

Σε αυτή τη μικρή έρευνα γίνεται μια προσπάθεια να αναλυθεί το τοπογραφικό της Ομηρικής Ιθάκης όχι μόνο από μια «ειδησεογραφική»  πηγή δηλαδή την περιγραφή της Οδύσσειας, αλλά και να διασταυρωθεί από δεύτερη πηγή που με πολλές πιθανότητες είναι ο Ησίοδος συνομήλικος (ελαφρά νεότερος ίσως) του Ομήρου.

Για να φτάσουμε στον Ησίοδο θα ξεκινήσουμε από τον Ακουσίλαο, έναν από την περίφημη ομάδα των επτά σοφών.

Ο Ακουσίλαος έζησε περίπου από το 630 – 570 π.χ., μισό αιώνα περίπου πριν ο  Πεισίστρατος καταγράψει για πρώτη φορά τα Ομηρικά Έπη. Αυτή την επεξήγηση την κάνω γιατί και αν ακόμα ο Ακ.  δεν αντιγράφει τον Ησίοδο, έχει πληροφορίες ξεχωριστές από την τελική γραφή των Ομηρικών επών στην Αττική διάλεκτο.

Περισσότερες πληροφορίες για  Ακουσίαλο ή Ακουσίλαο:

Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς θεωρούσε ότι ό Ακ. προσάρμοσε τα έργα του Ησιόδου σε πεζό λόγο παρουσιάζοντάς τα ως δικά του.

Σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο κάποιοι κατέτασσαν τον Ακουσίλαο στην περίφημη ομάδα των επτά σοφών.

Ο Πλάτων είναι ο αρχαιότερος συγγραφέας που αναφέρει τον Ακουσίλαο. Στο “Συμπόσιο” γράφει ότι ο Ακ. συμφωνούσε με τον Ησίοδο, θεωρώντας πως αρχικά υπήρχε μόνον το Χάος και μετά απ’ αυτό εμφανίσθηκαν οι πρώτοι θεοί, η Γαία και ο Έρως.

Ο Ακουσίλαος μνημονεύεται επίσης από τον Απολλόδωρο, τον Στράβωνα, τον Παυσανία, τον Ιώσηπο κ.ά., ενώ ο Σαβίνος φέρεται να είχε γράψει υπόμνημα (ερμηνευτικά σχόλια) στο έργο του Ακ.

Στο κυρίως θέμα τώρα:

«Κώδικες» εν Ευρώπη διέσωσαν το εξής ενδιαφέρον απόσπασμα από τα έργα του Ακουσιλάου πού συνδέεται με στίχο της Οδύσσειας … “τὴν ποίησ᾽ Ἴθακος καὶ Νήριτος ἠδὲ Πολύκτωρ·”. (ρ – 207).

«Περελάου (Πτερελάου) παίδες  Ίθακος και Νήριτος, από Διός έχοντες το γένος, ώκουν την Κεφαλληνίαν.
Αρέσαν δε αυτοίς τούτο, καταλιπόντες τα σφέτερα ήθη, παραγίνονται (από το παραγίγνομαι – παρευρήσκονται) εις την Ιθάκην.
Και τόπον ιδόντες εύ πεποιημένον εις συνοικισμόν, δια των παρατεθειμένων υψηλότερον είναι, [και] κατοικήσαντες  δεύρο την Ιθάκην έκτισαν.
Και εκ μεν του Ιθάκου η νήσος επωνομάσθη Ιθάκη, το δε παρακείμενον (γειτονικό) όρος εκ του Νηρίτου, Νήριτον».
Η δε ιστορία παρά Ακουσιλάου.

(σημ. Η ακριβής ορθογραφία δεν μπορεί να αποδοθεί)

(μετάφραση):
Τα παιδιά του Πτερελάου λοιπόν ήλθαν στη Κεφαλλονιά και επειδή τους άρεσε εγκατέλειψαν τους δικούς τους τόπους και [κάποια στιγμή] παραβρέθηκαν στην Ιθάκη.(Η Ιθάκη δηλαδή τόπος της Κεφαλλονιάς όχι ξεχωριστό νησί).
[Στην οποία] ιδόντες ένα τόπο πολύ καλό για να γίνει οικισμός «των παρατεθειμένων υψηλότερον», δηλαδή που ήταν των γύρωθεν υψηλότερος άρα οχυρός  και σε αυτόν (δεύρο-εδώ) την Ιθάκη έκτισαν. (Προφανώς αναφέρεται στην πόλη Ιθάκη).
Και εκ μεν του Ιθάκου το νησί (που ήταν κτισμένη πάνω του η πόλης προφανώς) επωνομάσθη Ιθάκη, το δε παρακείμενο (πολύ κοντά της) όρος εκ του Νηρίτου, Νήριτον.

Εδώ φαίνεται αριστερά το Νήριτον (η Έρισσος) και δεξιά από όπου και η φωτό αποτυπώνεται το χαμηλότερο επίπεδο (σε σχέση με το Νήριτο) του νησιού της Άσσου (χθαμαλή).

Επίσης οι πασίγνωστοι αλλά ακαταλαβίστικοι μέχρι τώρα στίχοι περί Ιθάκης του Ομήρου εύκολα πλέον εξηγούνται και ιδιαίτερα το: «αυτή δε χθαμαλή πανυπερτάτη ειν αλί κείται προς ζόφον»… Δηλαδή χθαμαλή (χαμηλή) ως προς το Νήριτο αλλά υψηλή ως προς τη θάλασσα κείται προς ζόφον.

(Οδ. ι, 21-26)
«ναιετάω δ’ Ιθάκην ευδείελον (ευδιάκριτη): εν δ’ όρος
αυτή Νήριτον εινοσίφυλλον, αριπρεπές: αμφί δε
νήσοι πολλαί ναιετάουσι μάλα σχεδόν αλλήλησι,
Δουλίχιόν τε Σάμη τε και υλήεσσα Ζάκυνθος.
αυτή δε χθαμαλή πανυπερτάτη ειν αλί κείται
προς ζόφον, αι δέ τ’ άνευθε προς ηώ τ’ ηέλιόν
τε»,

«Πατρίδα μου είν΄ η Ιθάκη η ξέφαντη (ευδιάκριτη), με το λαμπρό-εξέχον Νήριτο, το φυλλοσούσουρο βουνό της, κι ένα γύρο
νησιά πολλά προβάλλουν, όλα τους κοντά κοντά βαλμένα,
η Σάμη, η δασωμένη Ζάκυθος και το Δουλίχιο· κι είναι
η Ιθάκη χαμηλή, αρκετά ψηλά (όμως) της θάλασσας, στη δύση,
μα τ΄ άλλα αλάργα στου ήλιου βρίσκουνται και στης αυγής τα μέρη».

Το συμπέρασμα που βγαίνει τελικά είναι ότι η Ιθάκη ήταν τμήμα της Κεφαλλονιάς περιέχον όμως και νησί με δυνατότητα οικισμού αρχαίας πόλης σε αυτό,  με ικανό ύψος αλλά χαμηλότερο από το παρακείμενο (κοντινό) βουνό  Νήριτο.

Ποιό μέρος της Κεφαλονιάς έχει αυτές τις προϋποθέσεις – χαρακτηριστικά και μάλιστα το κυριότερο να είναι προς ζόφον δηλαδή Δυτικά, αλλά και υπό σκιάν αν έτσι θέλουν μερικοί τον «ζόφον»?

Μα ποιό άλλο? Το νησί της Άσσου ύψους 200m  που έχει πολύ κοντά του και Ανατολικά  το Ομηρικό βουνό Νήριτο ύψους (800m), (Σκόλοπας ή νεοελληνικώς Καλό Όρος), άρα η σημερινή Έρισσος σαν περιοχή ήταν η Ομηρική Ιθάκη! (Βλέπε χρώμα κόκκινο στον παρακάτω χάρτη).

Υ.Γ.
(Όλα αυτά βέβαια εφ΄ όσον τα περί κωδίκων και Ακουσιλάου δεν έχουν κάποιο πρόβλημα, που όμως φαίνεται να μην υπάρχει γιατί απλά θα είχε εντοπιστεί χρόνια τώρα…) .

Πάνε Πρωτοχρονιάτικα οι «μνηστήρες» τση Ιθάκης, για έχει και άλλους??  (Έ και λίγο Επτανησιακό χιούμορ δε βλάπτει) !

Χα χα

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ στη χώρα μου.
Και μη ξεχνάμε πως οι Έλληνες ποτέ δε σκιάχτηκαν.
Σπύρος Ρόκκος